- Cümle çözümlemesinde Ögeleri belirlemek için oluşturacağınız soru cümlesinin içine, önceden bulduğunuz ögeleri mutlaka dâhil edin.
- Cümleyi çözümlerken önce yüklemi, sonra özneyi daha sonra da tümleçleri belirleyin.
- Cümle çözümlerken yükleme sorulması gereken soruları unutmayın. Ögeleri buldurmaya yarayan sorular aşağıdaki tabloda yinelenmiştir.
| ÖGE | SORU |
| ÖZNE | …an ne/kim? …olan ne/kim? |
| BELİRTİSİZ NESNE | Ne? |
| BELİRTİLİ NESNE | Neyi, kimi? |
DOLAYLI TÜMLEÇ | Neye, nede, neden, nereye, nerede, nereden, kime, kimde, kimden, kaça, kaçtan? |
ZARF TÜMLECİ | Ne zaman, nasıl, niçin, neden, niye, ne diye, ne kadar, nere, ne zamana kadar, ne zamandan beri? |
EDAT TÜMLECİ | Ne ile, kim ile, neye göre, kime göre, kim için, ne için, nerden nereye kadar? |
- Cümle çözümlemesi sırasında kesinlikle sormamanız gerekin iki soru var: neyin, kimin!
Bu sorular cümlenin herhangi bir ögesini buldurmaya yönelik değildir.
Cümle Dışı Unsur
Cümlede olduğu halde cümlenin bir ögesi olmayan sözler çözümlemeye dahil edilmez. Bu tür sözlere cümle dışı unsur denir. Buna göre,
seslenme bildiren sözler
bağlaçlar
cümle çözümlemesine dahil edilmez.
Örnek:
Kızım, bana bir bardak su verir misin?
(Bu cümlenin öznesi kızım değil sen zamiridir.)
(Bu cümlede kızım sözcüğü seslenme bildirdiği için cümlenin bir ögesi değildir.)
Fakat, o da beni anlamakta çok zorlandı.
(Fakat sözcüğü cümlenin bir ögesi değildir.)
Cümle sağlama yöntemi:
Bulduğunuz ögelerin yüklemle sorunsuz okunması gerektiğini unutmayın. Yüklemle okunmayan bir öge bulmuşsanız cümleyi yanlış çözmüşsünüz demektir. Cümle sağlama yöntemi için her ögeyi yüklemle tek tek okuyun.
