ÇÖZÜMLEME NOTLARI

Cümle çözümlemesinde bölünmemesi gereken söz öbekleri görseli
  1. Cümle çözümlemesinde Ögeleri belirlemek için oluşturacağınız soru cümlesinin içine,  önceden bulduğunuz ögeleri mutlaka dâhil edin.
  2. Cümleyi çözümlerken önce yüklemi, sonra özneyi daha sonra da tümleçleri belirleyin.
  3. Cümle çözümlerken yükleme sorulması gereken soruları unutmayın. Ögeleri buldurmaya yarayan sorular aşağıdaki tabloda yinelenmiştir.
ÖGESORU
ÖZNE…an ne/kim?      …olan ne/kim?
BELİRTİSİZ NESNENe?
BELİRTİLİ NESNENeyi, kimi?

DOLAYLI TÜMLEÇ		Neye, nede, neden, nereye, nerede, nereden, kime, kimde, kimden, kaça, kaçtan?

ZARF TÜMLECİ		Ne zaman, nasıl, niçin, neden, niye, ne diye, ne kadar, nere, ne zamana kadar, ne zamandan beri?

EDAT TÜMLECİ		Ne ile, kim ile, neye göre, kime göre, kim için, ne için, nerden nereye kadar?
Cümle ögelerini belirlemek için kullanılan sorular
  1. Cümle çözümlemesi sırasında kesinlikle sormamanız gerekin iki soru var: neyin, kimin!   

Bu sorular cümlenin herhangi bir ögesini buldurmaya yönelik değildir.

Soru cümlelerinin çözümlemesiyle ilgili video

Cümle Dışı Unsur

Cümlede olduğu halde cümlenin bir ögesi olmayan sözler çözümlemeye dahil edilmez. Bu tür sözlere cümle dışı unsur denir. Buna göre,

ara cümleler 

seslenme bildiren sözler  

bağlaçlar 

cümle çözümlemesine dahil edilmez. 

Örnek:

Kızım, bana bir bardak su verir misin?

(Bu cümlenin öznesi kızım değil sen zamiridir.)

(Bu cümlede kızım sözcüğü seslenme bildirdiği için cümlenin bir ögesi değildir.)

Fakat, o da beni anlamakta çok zorlandı.

 (Fakat sözcüğü cümlenin bir ögesi değildir.)

Cümle sağlama yöntemi:

Bulduğunuz ögelerin yüklemle sorunsuz okunması gerektiğini unutmayın. Yüklemle okunmayan bir öge bulmuşsanız cümleyi yanlış çözmüşsünüz demektir. Cümle sağlama yöntemi için her ögeyi yüklemle tek tek okuyun.