CÜMLENİN VURGUSU
Vurgu, bir söz ya da söz öbeğinin cümledeki diğer sözcüklere oranla daha baskılı söylenmesi, belirgin okunmasdır. Vurgulu öge aynı zamanda önemsenen ögedir.
Vurgulu öge, cümlenin özelliğine göre farklı yerlerde olabilir.
- Eylem cümlelerinde vurgu yüklemden önceki sözcüktedir.
Babam, bizi yarın sinemaya götürecek. (Dolaylı tümleç vurgulu söylenmiş.)
Babam bizi sinemaya yarın götürecek. (Zarf tümleci vurgulu söylenmiş.)
Yarın bizi sinemaya babam götürecek. (Özne vurgulu söylenmiş.)
Babam sinemaya yarın bizi götürecek. (Nesne vurgulu söylenmiş.)
- Ad cümlelerinde vurgu yüklemdedir.
Türkiye’nin en güzel kentleri deniz kenarlarındadır.
Kimi yazılar bilgilendirme amacına yöneliktir.
- Devrik cümlelerde vurgu yüklemdedir.
İki kapılı bir handa gidiyorum gündüz gece.
İstanbul’u düşünüyorum gözlerim kapalı.
- “Ki, de” bağlaçları ve “mi” ilgeci kendilerinden önceki sözcükleri vurgulu duruma getirir.
Bu tabloları arkadaşın mı yapmış?
Öyle konuş ki kimsenin kafasında soru işareti kalmasın.
Bir bardak da su rica edeceğim.
- Soru cümlelerinde vurgu soru sözcüğündedir.
Oraya neden arabayla gitmedin?
Hangi gazeteyi istemiştiniz?
Kim onu bu konuda ikna edebilir.
YILMAZ ELGÜN
