YANSIMA SÖZCÜK NEDİR?

Duyduğumuz seslerin taklidi yoluyla oluşur yansımalar. Tabi her halkın duyduğu sesi yazma biçimi farklı olabilir.

YANSIMA SÖZCÜKLER

Doğadaki seslerin taklit edilmesi sonucu oluşan sözcüklere yansıma sözcük denir.

Pat, küt, çat, şır, hor, hav, miyav, anırmak, …

Yansıma köklere değişik yapım ekleri getirildikten sonra bu sözcükler eylem ya da ad olarak kullanılır:

Su şırıl şırıl akıyordu.                      

Şır Yansıma kök (isim kökü sayılır)

–ıl Yapım eki                                                                                                                     

Patırdamak, patır patır, patlamak, gürültü, mışıl mışıl, mırıldanmak, ıslık, horul horul, havlamak, kütür kütür… gibi sözcükler de yansıma köklere eklenen yapım ekleri aracılığıyla bu köklerin eylem, ad olarak kullanılmasına örnek gösterilebilir.

UYARI: Yansıma sözcüklerde ses ve anlam ilişkisi aranmaz. Yani yansıma sözcükler zamanla anlam genişlemesine uğrayarak başka anlamlar kazanır. Bu durumda yansıma sözcüğün taşıdığı anlamla ses taklidi arasında bir ilgi kurulamaz. Bu durum o sözcüğün ses taklidi sonucu oluştuğu gerçeğini ortadan kaldırmaz. Örnek: İnsanlar göçük altında kalanları kurtarmak için harıl harıl çalışıyor. Bir ses taklidi sonucu oluşmayan sözcükler yansıma sayılmaz. Örnekler: Bulaşıklar ışıl ışıl parlıyordu. Etraf pırıl pırıl oldu.

YILMAZ ELGÜN